Gekleurd Gebrandschilderd Glas
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Gebrandschilderd glas is glas waarop met speciale glasverf een schildering wordt aangebracht die vervolgens in een oven wordt gebrand, vaak in combinatie met gekleurd glas.
Omschrijving
Brandschilderen is een eeuwenoude techniek waarbij met glasverf, bestaande uit fijne glasdeeltjes en metaaloxiden vermengd met een bindmiddel, op glas wordt geschilderd. De beschildering wordt bij hoge temperaturen (ca. 600-650°C) in een oven in het glasoppervlak gebrand, waardoor de kleuren permanent gefixeerd zijn. Dit proces kan meerdere keren herhaald worden voor verschillende lagen en kleuren. Brandschilderen wordt vaak toegepast op gekleurd glas, dat zijn kleur verkrijgt door de toevoeging van metaaloxiden tijdens het smeltproces. Hierdoor ontstaat een wisselwerking tussen de gebrandschilderde details en de basiskleur van het glas. De techniek wordt traditioneel gebruikt voor vensters in onder andere kerken en herenhuizen, vaak als onderdeel van glas-in-lood panelen.
Het Brandschilderproces
Het brandschilderen zelf omvat doorgaans meerdere stappen. Eerst worden contourlijnen aangebracht met speciale contourverf. Na het inbranden hiervan worden schaduwpartijen aangebracht met grisailleverf. Tot slot worden de kleuren aangebracht met emailleverf. Elke laag verf wordt apart ingebrand in de oven. Emailleverven zijn verkrijgbaar in diverse kleuren en kunnen dekkend, semi-transparant of transparant zijn, wat invloed heeft op de hoeveelheid licht die door het glas valt. Een andere techniek voor kleuring is het gebruik van zilvergeel, een metaalzout dat bij inbranden een gele kleur geeft die in het glas migreert en zeer bestendig is.
Combinatie met Glas-in-lood
Gebrandschilderd glas wordt vaak gecombineerd met glas-in-lood. Hierbij worden stukken gekleurd en/of gebrandschilderd glas samengevoegd met loodlijsten om grotere vensters of panelen te vormen. De techniek van brandschilderen maakt gedetailleerde afbeeldingen en voorstellingen mogelijk op de afzonderlijke stukken glas die vervolgens in het glas-in-lood ontwerp worden opgenomen. Dit was in de Middeleeuwen de voornaamste toepassing voor het versieren van kerkramen.
Vergelijkbare termen
Gebrandschilderd glas
Gebruikte bronnen: